środa, 9 lipca 2014

Stereotypy i mity związane z autostopem

Wizerunkiem nazywamy zbiór przekonań, myśli i wrażeń danego podmiotu, osoby lub grupy, o jakimś obiekcie – firmie, produkcie, marce, miejscu lub osobie. Wytworzony obraz może być prawdziwy lub fałszywy, co wynika najczęściej zarówno z osobistego doświadczenia, jak i zasłyszanych pogłosek.  Zależny jest także od życzeń, obaw, tęsknot i przesądów człowieka. Wizerunek powstaje i rozwija się niezależnie od chęci i woli zainteresowanych. Często nie odzwierciedla rzeczywistości.[1] Z czasem wizerunek może zostać zgeneralizowany. Obraz jednostki po przypisaniu jego charakterystyki wszystkim powiązanym danym tematem, niezależnie od rzeczywistych różnić między nimi, staje się stereotypem[2]. W społecznej świadomości mocno zakorzeniony jest także stereotypowy wizerunek autostopu.

Powtarza się, że ta forma podróżowania jest niebezpieczna, a zatrzymujący się kierowcy mogą okazać się gwałcicielami i psychopatami notorycznie popełniającymi przestępstwa. Z tego powodu powstaje błędne przeświadczenie, że kobiety nie mogą podróżować autostopem.  Rozdział 4.5 niniejszej pracy wskazał jednoznacznie niesłuszność tego stereotypu. Wszelka generalizacja natomiast skutkuje błędnym obrazem zjawiska i może zniechęcać potencjalnych podróżnych.

Stereotypowy autostopowicz, jak potwierdzają uczestnicy zjawiska w przeprowadzonym przez autora panelu dyskusyjnym, jest człowiekiem biednym, którego nie stać na zakup biletu na inny środek transportu. Jak wykazano w rozdziale 4.2 – najważniejszym motywem podróży autostopem jest chęć przeżycia przygody, a oszczędność pieniędzy klasyfikuje się dopiero na trzecim miejscu.

Uczestnicy panelu przyznali, że stereotypem jest długi czas oczekiwania na kierowców, związany z małą popularnością zjawiska. Ludzie najczęściej doradzają wybór komunikacji publicznej, w szczególności pociągu, zamiast łapania okazji, dzięki czemu na docelowe miejsce dotrze się w krótszym czasie. Ciążela (2010)[3] przeprowadził badania polegające na ustaleniu średniego czasu oczekiwania i parametrów przeciętnej jazdy, czas dotarcia do miejsca postoju z punktu wyjazdu. Następnie oszacowano średni czas dotarcia do miejsca postoju z punktu wyjazdu oraz od opuszczenia pojazdu. Wyniki te pozwoliły na ustalenie średniej prędkości poruszania się autostopowicza. Badania pokazały, że średni czas oczekiwania na podwiezienie wynosi w Polsce 19 minut, który można zminimalizować do 11 minut podróżując z kobieta i pozwalając jej zatrzymywać samochody. Natomiast średnia prędkość poruszania się autostopowicza po Polsce, ustalona podczas badań Ciążeli (2010), wynosi 57 km/h. Jest to wynik lepszy od szybkości osiąganych przez Polskie Koleje Państwowe. Średnia prędkości handlowa przewozów pasażerskich na przykładowym odcinku (czerwiec 2013) z Krakowa do Rzeszowa wynosi ok. 30 km/h[4], a uśredniona szybkość handlowa pociągu pasażerskiego w Polsce to 41,77 km/h[5].

Autostopowicz równa się hipis – to kolejny błędny stereotyp. Hipisi nie chcieli żyć tak jak konsumpcyjne społeczeństwo amerykańskie, stronili od takich ludzi jak ich rodzice, sami byli jedną wielka rodziną, akceptującą się i żyjącą wspólnie pod jednym niebem, a często i pod jednym dachem. Chodzili boso, w luźnych, wygodnych rzeczach i czuli się w tym dobrze. Zażywali narkotyki, które potęgowały ich szczęście, ich kolorowe widzenie świata. Należy przyznać, że darmowe podróżowanie wpisuje się w ideologię hipisowską. Nie należy jednak utożsamiać jednoznacznie tej subkultury, częściowo uważanej za zjawisko historyczne, z podróżowaniem autostopem. Ponadto autostopowicze mają różny światopogląd, podejście do życia – nie koniecznie związane z poglądami hipisów.

----------
Tekst jest częścią pracy dyplomowej licencjackiej pt. "Zjawisko autostopu we współczesnej turystyce" (Nycz 2014). Aby przeczytać całość skontaktuj się z Autorem. 


[1] Tkaczyk J. Rachwalska J., 1997. Wszystko jest obrazem. Kształtowanie wizerunku przedsiębiorstwa. Marketing i rynek nr 5.
[2] Aronson, E., Wilson, T. D., Akert, R. M., 1997. Psychologia społeczna – serce i umysł. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań. Str. 543
[3] Ciążela J., 2010. Autostop jako zjawisko społeczne – czynniki funkcjonowania. Poznań. Str. 137
[4] http://biznes.newsweek.pl/nowy-rekord-pkp--srednia-predkosc-30-km-h-,105234,1,1.html
[5] www.rynek-kolejowy.pl/pliki/Ppt0000032.ppt
Layout by Tyler