Informacja turystyczna oraz strony internetowe z zakresu autostopu

Pojęcie informacji zazwyczaj rozumiane jest jako treść (znaczenie) wiadomości przekazywanej od nadawcy do odbiorcy i wyrażonej w odpowiednim języku lub kodzie. Natomiast, wbrew przyjętemu potocznie rozumieniu tego słowa, informacja jest niezwykle szeroką kategorią.[1] Towarzyszy ona wszelkim przejawom życia codziennego, gospodarce, nauce, kulturze itp. Przyjmuje się zatem informację naukową, kulturalną, gospodarczą itp. W sposób podobny wyodrębniono informację turystyczną, która związana jest z wszelkimi przejawami zjawisk turystycznych. Traktuje się ją jako jedną z potrzeb wyższych odczuwanych w związku z uprawianiem turystyki, zarówno przed, po jak i w trakcie wyjazdu turystycznego.

Głównym źródłem informacji turystycznej, rad i pomocy dla autostopowiczów jest Internet. Fora i strony internetowe, także te stworzone na portalach społecznościach, dostarczają potrzebnej wiedzy dotyczącej m.in. miejsc, w których potencjalnie najłatwiej zatrzymać kierowcę udającego się w obranym przez autostopowicza kierunku. Ponadto zawierają wskazówki o miejscach na darmowy nocleg czy zakup taniego wyżywienia. Kolejnym źródłem informacji dla podróżujących są opowiadania, opisy podróży, pamiętniki umieszczane w Internecie oraz publikowane jako wydawnictwa książkowe. Informacją służą także podwożący kierowcy, lubiący często zachwalać atrakcje oraz kuchnię własnego regionu.

Współcześnie, w epoce „smartfonów” i tabletów, autostopowicze mają możliwość korzystania z darmowej aplikacji przeznaczonej dla urządzeń z systemem Android – „Yanosik Autostop”. Stanowi ona rozwiązanie, łączące ogromną społeczność użytkowników aplikacji „Yanosik” z autostopowiczami, którzy mogą skorzystać ze wspólnego przejazdu. Autostopowicz po zalogowaniu się wpisuje cel podróży. Za pomocą GPS w urządzeniu, które używa stopujący, zostaje oznaczony ze statusem „Oczekuję na pojazd” na mapie widocznej przez kierowców korzystających z aplikacji. Ci, znajdujący się w okolicy, otrzymują powiadomienie o dokładnej lokalizacji autostopowicza. Kierowcy mają możliwość wykonania połączenia telefonicznego do podróżującego okazją lub odebrania go bezpośrednio z miejsca, w którym się znajduje. Status „oczekuję na pojazd” może być anulowany przyciskiem „zakończ oczekiwanie”. Po 30 minutach aplikacja wysyła zapytanie o aktualność statusu. Brak odpowiedzi w przeciągu minuty powoduje automatyczną anulację. Aplikacja jest jedną z perspektyw rozwoju zjawiska w przyszłości. Do dnia dzisiejszego brakuje zaś wersji aplikacji przygotowanej dla innych niż Android systemów.

Autor niniejszej pracy skupił się jednak na najpowszechniejszym wśród autostopowiczów medium informacyjnym – Internecie. Sprawdził on ilość wyników hasła „autostop” w wyszukiwarce internetowe Google. W dniu 13 kwietnia 2014 roku było to około 1 530 000 stron, co wskazuje na ponad trzykrotny wzrost w stosunku do dnia 11 stycznia 2009 roku (wynik na poziomie około 450 000), kiedy wykonano identyczne badanie[2]. Autor dokonał przeglądu dziesięciu pierwszych stron, zaproponowanych przez system Google, jako najtrafniejsze wyszukania. W dalszej części zaproponowano natomiast inne, wybrane w sposób subiektywny.

1.      http://www.autostop.com.pl/ - strona wymiany informacji dla osób podróżujących po Polsce i Europie, na której kierowcy mogą oferować podwiezienie, a autostopowicze przeglądać ogłoszenia kierowców czy zgłaszać potrzebę przewozu na określonej trasie. Przejazdy są zarówno darmowe jak i płatne (zjawisko caropoolingu, por. rozdział 5.1).

2.      http://www.carpooling.pl/ - strona oferująca podobne treści do opisanej powyżej.

3.      http://pl.wikipedia.org/wiki/Autostop - opis hasła encyklopedycznego zawierającego ubogie informacje o historii autostopu w Polsce oraz zjawisku we współczesnych czasach.

4.      http://www.autostoprace.pl/ - oficjalna strona Wyścigu Autostopowego „Autostop Race” (por. rozdział 5.2).

5.      http://www.autostop.pl/ - strona działająca na zasadach porównywalnych z pierwszą oraz drugą pozycją na niniejszej liście.

6.      http://autostopem-przez-zycie.pl/ - blog internetowy autostopowych podróży Przemysława Skokowskiego (por. rozdział 2.3).

7.      http://autostopem.mazury.info.pl/ - kolejna pozycja dotycząca nieklasycznej formy autostopu, a jej płatnej odmiany – carpoolingu.

8.      https://www.youtube.com/watch?v=lW_XYk-Xc94 – piosenka pt. „Autostop” w wykonaniu Karin Stanek

9.      https://www.facebook.com/autostoprace - oficjalny fanpage na portalu społecznościom Facebook Wyścigu Autostopowego „Autostop Race”.

10.  http://www.gratka.pl/ogloszenia/przejazdy--autostop/3/341,,,lista.html – strona z ogłoszeniami tanich przejazdów, kursów autokarowych, odsprzedaży biletów.

Połowa z pierwszych dziesięciu wyników wyszukiwarki Google to strony skupiające się na coraz powszechniejszym zjawisku carpoolingu, odpłatnej formy autostopu. Osoby preferujące autostop w klasycznej formie, szukając informacji o autostopie mogą skorzystać z poniższych stron internetowych:

1.      http://hitchwiki.org/ – strona stworzona przez i dla podróżujących autostopem, zawierająca informacje, zapowiedzi wydarzeń, mapę z wyznaczonymi miejscami do łapania stopa oraz opiniami na ich temat. Strona, od której warto rozpocząć przygotowania do wyjazdu.

2.      https://www.facebook.com/groups/autostopowicze/ - grupa “Autostopowicze, czyli MY” na portalu społecznościom to zbiór niemal wszystkich praktycznych informacji o autostopie z całego świata. Grupa w dniu 14.04.2014 liczyła 12765 członków. Jest częścią forum www.autostopowicze.org.

3.      https://www.facebook.com/groups/podroznikposzukiwany/ - grupa „Podróżnik/ Podróżniczka poszukiwani” służy do szukania kompanów podróży, w szczególności autostopowej.

4.      http://www.milionporad.pl/porady/turystyka/18/Autostop_-_porady_dla_poczatkujacych - strona zawierająca wskazówki dla autostopowiczów dotyczące tego, gdzie się zatrzymywać, jak postępować z bagażem, jak pytać, gdy kierowca się zatrzyma. Znaleźć tu można informacje o jeździe nocą, tabliczkach autostopowych, noclegu, higienie, działaniu CB radia, współautostopowiczach, bezpieczeństwie itd. 

5.      http://www.autostopem.net/ - serwis z poradnikiem i mapą dla autostopowiczów, artykułami, opowiadaniami i dowcipami związanymi ze zjawiskiem, obszerną galerią zdjęć oraz ogłoszeniami o poszukiwaniu kompana wyprawy. 

Skutecznym sposobem znalezienia odpowiedzi na pytania o podróż w konkretnym kierunku jest czytanie blogów podróżników, którzy dany region odwiedzili już autostopem. Wybrane zostały opisane w rozdziale 2.3.

Pomimo szerokiego wachlarza instrumentów realizacji zadań biur informacji turystycznej nie stanowią one większego znaczenia w pozyskiwaniu praktycznych i stricte autostopowych informacji dla uczestników zjawiska.

----------
Tekst jest częścią pracy dyplomowej licencjackiej pt. "Zjawisko autostopu we współczesnej turystyce" (Nycz 2014). Aby przeczytać całość skontaktuj się z Autorem. 

---

[1] Kuczek Z. Walas B., 2004. Promocja i informacja turystyczna. Wydawnictwo Proksenia, Kraków. Str. 151

[2] Ciążela J., 2010. Autostop jako zjawisko społeczne – czynniki funkcjonowania. Poznań. Str. 30

Promocja i reklama autostopu

Kształtowanie wizerunku medialnego autostopu bazuje na artykułach prasowych, audycjach radiowych, wydawnictwach książkowych, filmach, muzyce, spotkaniach organizowanych z podróżnikami oraz informacjach zamieszczonych w Internecie. Ostatnie medium zdaje się wywierać największy wpływ we współczesnym świecie na postrzeganie tej formy podróżowania oraz jej propagowanie.

Artykuły ukazujące się w prasie oraz audycje radiowe dotyczące zjawiska można podzielić na kronikarskie notatki, informacje reklamujące oraz wywiady. Pierwsze mają zazwyczaj negatywny wydźwięk. Opisują napaście, pobicia, kradzieże. Wpływają niekorzystnie na postrzeganie autostopowiczów i poczucie bezpieczeństwa kierowców. Przykładem może być informacja zamieszczona na łamach Gazety Morskiej z marca 2003 roku: „Uwaga na autostop. Policjanci z posterunku w Skórczu (pow. Starogardzki) zatrzymali 24-letniego Sławomira S. i 26-letniego Tomasza Ł., którzy napadli na kierowcę, który zabrał ich autostopem. Mężczyźni od początku zachowywali się podejrzanie, wreszcie poprosili o zatrzymanie w odludnym miejscu. Kierowca nie zrobił tego, zatrzymał się dopiero we wsi Wolental przy przystanku autobusowym. Jeden z pasażerów wysiadł, natomiast drugi przyłożył kierowcy do szyi nóż. Kierowca wyrwał mu się, wyskoczył z auta i pobiegł zawiadomić policję. Bandytów zatrzymano po godzinie.”[1]

Wraz ze wzrostem popularności zawodów autostopowych, pielgrzymek autostopowiczów oraz innych przedsięwzięć związanych ze zjawiskiem, częściej można czytać artykuły i słuchać audycji radiowych reklamujące dane imprezy. W „Czterech Porach Roku” Programu Pierwszego Polskiego Radia z kwietnia 2012 roku, zatytułowanych „Autostop to jest to! Zostań mistrzem autostopowiczów!” promowano XV Międzynarodowe Mistrzostwa Autostopowiczów. Zaproszonym gościem był Michał Witkiewicz z Polskiego Klubu Przygody, jeden z organizatorów mistrzostw, który przekonywał: „Apelujemy do kierowców, którzy nas słuchają. Nie bać się. Autostopowicze są specjalnie oznaczeni, mają numery startowe, kamizelki pomarańczowe…. Jeżeli ktoś się nawet boi to może dzisiaj wyjątkowo wziąć tych autostopowiczów”. W przeciwieństwie do kronikarskich notatek, artykuły i audycje promujące wywierają pozytywny wpływ na odbieranie autostopu wśród społeczeństwa, ośmielając do uczestniczenia w zjawisku.

Niemały wpływ na wizerunek autostopu ma kultura rozumiana jako literatura, sztuka, kinematografia, muzyka itp. Do popularyzacji tej formy podróżowania przyczyniła się emisja kilku seriali oraz wielu filmów posiadających wątek, motyw autostopu.

Wartym wymienienia jest serial oraz film o dwóch kuzynach wyjeżdżających razem na wakacje nad morze - „Podróż za jeden uśmiech” (1972), który niezaprzeczalnie rozsławił ideę autostopu w Polsce. Innym polskim filmem, w którym wykorzystano motyw zjawiska jest „Biała sukienka” (2003). Współcześnie, inspirującą pozycją kinową jest autentyczna historia Christophera McCandless’a - „Wszystko za życie” (ang. Into the Wild, 2007r.), w której główny bohater po skończonych studia, zamiast poświęcić się karierze zawodowej, wyrusza autostopem w kierunku Alaski. Zdaje się być niedoścignionym wzorem dla części młodzieży XXI wieku, którzy doceniają jego dwuletnią wędrówkę bez telefonu, papierosów i innych doczesnych dóbr oraz są pod wrażeniem, że droga może stać się domem dla podróżnika. Popularnym w Polsce filmem, w którym przewija się wątek podróży okazją jest komedia „EuroTrip” (2004) w reżyserii Alec Berg, Davida Mandel, Jeffa Schaffer. Natomiast jednym z najnowszych, wykorzystujących opisywany motyw jest dzieło Zacka Snydera pt. „Człowiek ze stali” (ang. Man of Steel, 2013r.). Filmów, które albo promują albo przestrzegają przed autostopem jest wiele. Autor postanowił nie skupiać się nad tą dziedziną sztuki, gdyż temat ten mógłby być podstawą do odrębnej pracy.

Tekst piosenki „Jedziemy autostopem” jest powszechnie znany z wykonania Karin Stanek wraz z zespołem Czerwono-Czarni. „Jedziemy autostopem, jedziemy autostopem W ten sposób możesz bracie przejechać Europę Gdzie szosy biała nić - tam śmiało bracie wyjdź I nie martw się co będzie potem” śpiewają także współczesne zespoły w nowych aranżacjach i interpretacjach, czyli tzw. coverach. Do jednego z nich należy zespół Piersi.

Silnie akcentującym podróżowanie autostopem jest oficjalny teledysk do piosenki „Paradise” (2011) brytyjskiej grupy muzycznej Coldplay. O zjawisku śpiewa także zespół z Korei Południowej – SHINee, wykonując piosenkę „Hitchhiking” (2013). Usłyszeć można między innymi „…Let’s go back to the time now hichihaiking Baby … eonjekkajina dol-agal negelo hichihaiking Baby…”, czyli „…Chodźmy, teraz cofnijmy się w czasie Autostopem, kochanie…. Do ciebie powrócę zawsze Autostopem, kochanie…”. Wcześniej śpiewała o autostopie popularna na całym świecie amerykańska grupa Green Day w utworze „Hitchin' a Ride” (1997). To jedynie niektóre z możliwych przykładów, wybrane subiektywnie przez autora.

Polscy czytelnicy mogą sięgnąć do kilku publikacji, które wpływają na rozkwit zjawiska. Książka „Prowadził nas los” (2004) została napisana przez Kingę Choszcz, o której autor wspominał w rozdziale 2.3 oraz Radosława Siudę. Jest to dziennik z pięcioletniej podróży dookoła świata, którą odbyli wspólnie. Cytowaną wielokrotnie przez autora niniejszej pracy jest ciekawa publikacja Jakuba Czupryńskiego „Autostop polski. PRL i współczesność” (2005). Na czterystu stronach zgromadzone zostały opowiadania, wiersze, wspomnienia, eseje, teksty naukowe dotyczące autostopu w tym okresie. Obecnie powstają kolejne pozycje, zazwyczaj opisujące przygody z długich autostopowych wyprawach. W 2012 roku wydano „Ludzie 8 dnia. Autostopem do Matki Teresy” ojca dominikanina Krzysztofa Pałysa. W 2014 roku opublikowano książkę Przemysława Skokowskiego, autora autostopem-przez-zycie.pl, którego szerzej opisano w rozdziale 2.3. 

Poza kulturą w powyższym rozumieniu, reklamą dla autostopu są spotkania, prelekcje, prezentacje z uczestnikami zjawiska. Organizowane są z coraz większą częstotliwością przy pomocy klubów podróżniczych, klubów krajoznawczych, uczelni wyższych, szkół czy wydawnictw książkowych. W dniach 5-6 kwietnia 2014 roku w auli głównej Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie odbył się pierwszy w Polsce festiwal podróżniczy stricte autostopowy – „KciukFestival Autostopowe Opowieści!”, w trakcie którego przeprowadzono konkurs w dwóch kategoriach – prelekcja oraz film krótkometrażowy do 5 minut. Organizacja takiej imprezy to doskonała możliwość poznania społeczności autostopowiczów, rozwiania wątpliwości dotyczących tej formy zwiedzania świata czy też zasięgnięcia szczegółowych informacji związanych z tematem.

Niezaprzeczalnie najważniejszym dla współczesnego człowieka medium dostarczających informacji jest Internet, uważany często za mało profesjonalne i nienaukowe źródło. Niemniej jednak sporo informacji przydatnych autostopowiczom, w szczególności promujących zjawisko, odszukać można jedynie w sieci, a całą resztę za jej pośrednictwem znacznie szybciej niż tradycyjnymi metodami. Autor niniejszej pracy przygotował przegląd stron internetowych w rozdziale 6.2.

----------
Tekst jest częścią pracy dyplomowej licencjackiej pt. "Zjawisko autostopu we współczesnej turystyce" (Nycz 2014). Aby przeczytać całość skontaktuj się z Autorem. 

---

[1] Czupryński J., 2005. Autostop polski. PRL i współczesność. Wydawnictwo Korporacja Ha!art, Kraków. Str. 367